Column: De soep wordt gloeiend heet gegeten!

Meestal ga je van het omgekeerde uit. De soep wordt minder heet gegeten dan deze wordt opgediend. Er is echter één groep in de pensioensamenleving die de soep ongekend heet krijgt opgediend: de mensen die dit jaar met pensioen gaan. Deze groep is enkele jaren geleden met mooie beloftes overgehaald om over te stappen naar de beschikbare premieregeling.

Exotische verwachtingen beleggingsfondsen

Bij premieregelingen belegt de werknemer zijn eigen pensioengeld. De belegging van het pensioengeld was tot 2008 nog enigszins vergelijkbaar met het Wilde Westen. Je kwam de meest exotische beleggingsfondsen tegen met bijbehorende exotische verwachtingen. Ze hadden vaak maar één ding met elkaar gemeen, namelijk dat de verwachtingen niet op dezelfde exotische manier uitkwamen. Dit resulteerde in teleurgestelde werkgevers én werknemers.

Weeffout in de premieregeling

Na de  invoering van de Pensioenwet in 2008 zijn lifecycle fondsen de norm geworden. De Pensioenwet betekende minder keuzes voor de werknemer, maar wel meer bescherming tegen schadelijke beslissingen. Toch blijft een vervelend aspect premieregelingen achtervolgen. Je hebt als werknemer geen collectieve risicospreiding. Een plotselinge koersdaling één dag voor je pensioen kan een dramatisch effect hebben op je inkomen in de laatste fase van je leven. Dit betekent dat de koers van de beleggingen op het moment van pensionering bepalend is. Dat noem ik een weeffout in de premieregelingen.

Je kunt wel doorbeleggen, maar dat is wettelijk zo geclausuleerd dat het geen echte soelaas biedt. Je blijft dus afhankelijk van de dagkoers op de datum waarop je met pensioen gaat. Bij dalende koersen door bijvoorbeeld een coronavirus, daalt je pensioen net zo hard mee. Daarnaast blijf je afhankelijk van een dagkoers met betrekking tot de rente. Bij de extreem lage rente van dit moment, heb je ook een extreem laag pensioen. Dat is de andere weeffout.

Financiële risico’s beschikbare premieregeling onvoldoende besproken

De mensen die nu met pensioen gaan hebben helemaal pech. Het pensioen dat zij uitgekeerd zouden krijgen is enorm hard getroffen door de lage rente. Het opgebouwde pensioen bedraagt soms nog maar slechts 40 of 50% van hun verwachting. Daar komen ook nog eens de gedaalde aandelenkoersen bij. Voor hen is de soep die ze moeten eten heel erg heet. Veel heter dan deze indertijd is opgediend. De laatste decennia zijn veel werkgevers overgestapt naar de beschikbare premieregeling. Het is dan de vraag of zij de werknemers voldoende hebben gewezen op de grote financiële risico’s. De rechtsprekende macht oordeelt hier opvallend vaak anders over. Dit heeft grote financiële consequenties voor werkgevers.