De Dikke van Dale geeft antwoord. “Schade” is een algemeen bekend begrip. “Waardevermindering” dekt wellicht het meest de lading. “Schaden” is iets anders. Dat is iemand schade toebrengen. Ik hoor u denken: “met pensioen kan dat toch helemaal niet?”. Het is toch altijd in jouw voordeel wanneer je pensioen ontvangt? De praktijk leert dat het toch wel eens anders kan liggen. In deze column wil ik graag stilstaan bij het feit dat een werkgever, ondanks alle goede bedoelingen, een werknemer kan schaden in zijn pensioenopbouw en daar in eerste instantie zelf schade van ondervindt.
Meer pensioen voor u
Stel dat u in 2005 in dienst bent getreden bij uw werkgever. Laatstgenoemde beloofde u toentertijd een pensioen van € 10.000,-. 5 jaar later kwam uw werkgever naar u toe met fantastisch nieuws. “Ik denk dat jij € 14.000,- pensioen kunt krijgen”. Vanzelfsprekend heeft u daar wel oren naar. Snel werd er een pensioenadviseur bijgehaald. Hij bevestigde in 2010 niet alleen inderdaad uw € 14.000,-, maar ook nog eens dat uw werkgever toen voor deze nieuwe regeling hetzelfde als altijd zou blijven betalen. Daar bleef het echter niet bij. U weet nog goed hoe de pensioenadviseur na een paar rekenvoorbeelden, rekening houdende met een reëel beleggingsresultaat en de toenmalige rentestand, wist mede te delen: ‘Uw pensioen zou zelfs nog wel eens hoger kunnen uitkomen’.
Een nieuwe pensioenovereenkomst met een beschikbare premieregeling
Om dit te kunnen bereiken moest dan wel een nieuwe pensioenovereenkomst gesloten worden. Namelijk eentje met een zogeheten beschikbare premieregeling. Alert veerde u op. Hier zit dus kennelijk het befaamde addertje onder het gras. Het pensioen zal straks niet meer gegarandeerd zijn. Na enkele kritische vragen uwerzijds stelde de pensioenadviseur u echter gerust. Beleggingen renderen immers altijd heel goed,en de rente was nog nooit zo laag geweest als de 4% van dat moment in 2010. ‘Veel lager kan het echt niet’, aldus de adviseur. Afgaande op het advies van de pensioenadviseur, die namens uw werkgever sprak, had u uiteindelijk ingestemd met de beschikbare premieregeling. De pensioenadviseur had u echter niet voldoende gewaarschuwd voor scenario’s wanneer de rente (langdurig) laag zou zijn. Of wanneer het rendement lager zou zijn dan geprognotiseerd. In de rechtspraak komt deze vraag inmiddels vaak naar voren en wordt deze bijna altijd in het voordeel van de werknemer uitgelegd.
Pensioenschade door een tegenvallend resultaat
Anno 2020 weten wij echter beter. De rente kan zelfs lager dan 0% uitkomen. Ook beleggingsresultaten kunnen langdurig tegenvallen. Uw pensioen bedraagt daardoor nu slechts € 5.000,-. De helft van wat u zonder de wijziging van de pensioenregeling in 2010 gegarandeerd zou hebben gekregen. Dat u schade heeft staat vast. Kunt u echter iemand verwijten dat hij u in een dergelijke mate heeft geschaad?
Wie is verantwoordelijk voor het schaden van uw pensioenbelangen?
In beginsel is dit de werkgever. Hij heeft u te weinig op de risico’s gewezen. De Hoge Raad heeft zich daar namelijk ook al eens over gebogen. De werkgever is verantwoordelijk. Het handelen en het advies van de pensioenadviseur wordt de werkgever aangerekend. De werkgever kan de pensioenadviseur in vrijwaring oproepen. De werkgever heeft dan de belangen van de werknemer weliswaar geschaad, maar hoeft dan hopelijk niet op te draaien voor de door de werknemer geleden schade.
